Zeezoogdieren
In de Waddenzee worden drie soorten zeezoogdieren als inheems beschouwd: de gewone zeehond (Phoca vitulina), grijze zeehond (Halichoerus grypus) en de bruinvis (Phocoena phocoena). Af en toe bezoeken andere soorten zeezoogdieren de Waddenzee of stranden langs de kustlijn.
Zeehonden
Veertig jaar geleden leefden in de Nederlandse Waddenzee nog maar vijfhonderd gewone zeehonden. Dankzij beschermende maatregelen zijn er gezonde populaties van bijna 9500 gewone zeehonden en zo’n 4750 grijze zeehonden (gegevens van Wageningen Marine Research in 2019).
Gewone zeehonden
In het Nederlandse deel van de Waddenzee zijn in 2019 7338 gewone zeehonden geteld. Rekening houdend met de dieren die tijdens de tellingen op zee zijn, komt de schatting uit op in totaal 9500 gewone zeehonden in het Nederlandse deel van de Waddenzee. Gewone zeehonden kunnen grote afstanden afleggen en passeren daarbij landsgrenzen. Daarom moet de soort als één populatie voor de gehele Waddenzee worden beschouwd. De tellingen van gewone zeehonden in de Waddenzee worden jaarlijks internationaal tussen Nederland, Duitsland en Denemarken gecoördineerd en gerapporteerd.
Grijze zeehonden
Na Groot-Brittannië is Nederland nu het belangrijkste gebied voor de grijze zeehond in West-Europa. De toename van deze soort in het waddengebied is niet helemaal toe te schrijven aan hun voortplantingssucces. In 2019 telden onderzoekers ruim 6500 grijze zeehonden in de hele Waddenzee, waarvan bijna driekwart (4750 dieren) in Nederland. Ongeveer 35 procent van de populatiegroei is het gevolg van migratie vanuit de Engelse en Schotse Noordzeekustzone.
Meetprogramma’s zeehonden
Bekijk hieronder de beschrijving van de meetprogramma's voor zeehonden:
Populatiedynamica Gewone en Grijze zeehonden Waddenzee
Jaarlijkse telling van Gewone zeehonden in juni/juli (reproductie) en augustus (verharing), Grijze zeehonden in december (reproductie) en maart/april (verharing). Verschillende momenten i.v.m. met verschillende momenten van jongen baren en verharing. WOT-programma vanaf 2006 (WOT-IN).
Download pdf Z1 Populatiedynamica Gewone en Grijze zeehonden Waddenzee
Tellingen mariene zeezoogdieren in Noordzee en kustwateren
Tijdens zeetrekvogeltellingen vanaf een aantal vaste locaties langs de kust worden ook de waargenomen zeezoogdieren (zeehonden, bruinvissen) geregistreerd.
Download pdf Z3 Tellingen mariene zeezoogdieren in Noordzee en kustwateren
Bekijk de monitoringsagenda voor een kaartbeeld van de monitoring
Data zeehonden
Wageningen University & Research voert het onderzoek naar zeehonden uit en ontsluit de data via haar website:
Populatie Gewone Zeehonden in de Nederlandse Waddenzee
Populatie Grijze Zeehonden in de Nederlandse Waddenzee
De verspreiding van de gewone zeehond op de kaart.
Bruinvissen
Behalve zeehonden komen in de Waddenzee ook bruinvissen voor. Deze zeezoogdieren kunnen vooral in de periode februari t/m maart worden gezien, wanneer ze de scholen vis achterna zwemt die via de zeegaten de Waddenzee in trekken. Soms bezoeken andere soorten zeezoogdieren de Waddenzee of stranden langs de kustlijn.
Meetprogramma's bruinvissen
Bekijk hieronder de beschrijving van de meetprogramma's voor bruinvissen en andere walvisachtigen:
Verspreiding en dichtheden zeezoogdieren Noordzee (SCANS)
Monitoring van aantalsontwikkelingen van zeezoogdieren (dolfijnen en walvissen) in Noordzee en kustwateren op basis van tellingen uitgevoerd door University of St. Andrews’ Sea Mammal Research Unit. in 1994, 2005 en 2016.
Download pdf Z4 Verspreiding en dichtheden zeezoogdieren Noordzee (SCANS) (pdf 0,1 Mb)
Verspreiding en dichtheden zeezoogdieren Noordzee (MWTL)
Gegevens van de aantallen en verspreiding bruinvis tijdens vliegtuigtellingen voor zeevogelmonitoring
Download pdf Z.5 Verspreiding en dichtheden zeezoogdieren Noordzee (MWTL)
Aantals-ontwikkelingen walvisachtigen in Noordzee en kustwateren
Overzicht van bruinvis- walvisstrandingen teruggaand tot het jaar 1255, verzameld door Naturalis (lang niet volledig voor alle soorten)
Download pdf Z6 Aantalsontwikkelingen walvisachtigen in Noordzee en kustwateren
Bekijk de monitoringsagenda voor een kaartbeeld van de monitoring
Data bruinvissen
Wageningen University & Research voert het onderzoek naar bruinvissen uit en ontsluit de data via haar website in het dossier bruinvissen. Strandingen van walvisachtigen zijn te vinden op de website Walvisstrandingen
Gegevens internationale Waddenzee over marine mammals zijn hier te vinden.